آلومینیوم، عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای علامت Al و عدد اتمی ۱۳ میباشد. آلومینیوم که عنصری نقرهای و انعطافپذیر است، عمدتاً به صورت سنگ معدن بوکسیت یافت میشود و از نظر مقاومتی که در برابر اکسیداسیون دارد، همچنین وزن و قدرت آن، قابل توجهاست. آلومینیوم در صنعت برای تولید میلیونها محصول مختلف بکار میرود و در جهان اقتصاد، عنصر بسیار مهمی است.
اجزای سازههایی که از آلومینیوم ساخته میشوند، در صنعت هوانوردی و سایر مراحل حمل و نقل بسیار مهم هستند. همچنین در سازههایی که در آنها وزن پایداری و مقاومت لازم هستند، وجود این عنصر اهمیت زیادی دارد.
آلومینیوم، فلزی نرم و سبک، اما قوی است، با ظاهری نقرهای - خاکستری مات و لایه نازک اکسایش که در اثر برخورد با هوا در سطح آن تشکیل میشود، از زنگ خوردگی بی. ِ چکش خوار، انعطافپذیر و به راحتی خم میشود. همچنین بسیار بادَوام و مقاوم در برابر زنگ خوردگی است. بعلاوه، این عنصر غیر مغناطیسی، بدون جرقه، دومین فلز چکش خوار و ششمین فلز انعطافپذیر است.
چه از نظر کیفیت و چه از نظر ارزش، آلومینیوم کاربردی ترین فلز بعد از آهن است و تقریباً در تمامی بخشهای صنعت دارای اهمیت میباشد. آلومینیوم خالص، نرم و ضعیف است، اما میتواند آلیاژهایی را با مقادیر کمی از مس، منیزیوم، منگنز، سیلیکون و دیگر عناصر بوجود آورد که این آلیاژها ویژگی های مفید گوناگونی دارند. این آلیاژها اجزای مهم هواپیماها و راکت ها را میسازند.
وقتی آلومینیوم را در خلاء تبخیر کنند، پوششی تشکیل میدهد که هم نور مرئی و هم گرمای تابشی را منعکس میکند. این پوشش ها لایه نازک اکسید آلومینیوم محافظ را بوجود میآورند که همانند پوشش های نقره خاصیت خود را از دست نمیدهند. یکی دیگر از موارد استفاده از این فلز در لایه آینههای تلسکوپهای نجومی است.
برخی از کاربردهای فراوان آلومینیوم عبارت اند از:
حمل و نقل (اتومبیلها، هواپیماها، کامیونها، کشتیها، ناوگان های دریایی، راهآهن و…)
بستهبندی (قوطیها، فویل و…)
ساختمان (درب، پنجره، دیوار پوش ها و…)
کالاهای با دوام مصرفکننده (وسایل برقی خانگی، وسایل آشپزخانه،...)
خطوط انتقال الکتریکی (هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس بیشتر و از طلا کمتر میباشد اما استحکام مکانیکی ان در برابر کشش از مس کمتر میباشد و لذا برای ساخت هادیهای آلومینیوم به منظور استفاده در خطوط انتقال از هستهای فولادی برای تقویت استحکام ان در برابر کشش استفاده میکنند معروفترین هادی آلومینیومی با ویژگیهای بالا که در ۹۰ درصد خطوط انتقال استفاده میشود هادی ACSR میباشد.
ماشین آلات اکسید آلومینیوم (آلومینا) بطور طبیعی و به صورت کوراندوم، سنگ سنباده، یاقوت و یاقوت کبود یافت میشود که در صنعت شیشهسازی کاربرد دارد. یاقوت و یاقوت کبود مصنوعی در لیزر برای تولید نور همنوسان بکار میروند. آلومینیوم با انرژی زیادی اکسیده میشود و در نتیجه در سوخت موشک های با سوخت و دمازاها مورد استفاده واقع میشود.
آلومینیم با خلوص 99٫99 درصد یا بالاتر
مس، اصلی تر ین عنصر در آلیاژهای سری 2xxx است.
منگنز، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 3xxx است.
سیلیسیم، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 4xxx است.
منیزیم، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 5xxx است.
منیزیم و سیلیسیم، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 6xxx است.
روی، با میزان ۱ تا ۸ درصد، اصلی تر ین عنصر آلیاژی در آلیاژهای سری 7xxx است.