چرا بانک‌ها به فکر جیب خودشان هستند؟

روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: “مشتری گرامی، طبق بخشنامه بانک مرکزی، از ابتدای بهمن ماه، معیار محاسبه سود علی الحساب از روزشمار به ماه شمار تغییر یافت. لذا کمترین مانده سپرده در طول ماه، مبنای محاسبه و پرداخت سود علی الحساب خواهد بود.”

این پیامک مشابهی است که ازسوی بانک‌های مختلف برای مشتریان شان ارسال می‌شود و از رویکردی تازه حکایت دارد. من اما مانده‌ام چرا تصمیمات بانک‌ها همیشه به نفع خودشان و به ضرر مردم است؟ چند سال پیش، سود سپرده‌های مردم را با توجیهات مختلف، کاهش دادند اما دریغ که یک درصد، سود وام‌های پرداختی را کاهش دهند.

این که بماند، سود بر سود را هم کاهش ندادند و صدای مردم هم به جایی نرسید و باز حالا رسما از حذف قانون سود روز شمار، گفتند و اجرا کردند تا باز به شکل تیشه، همه چیز را به سمت خود بکشانند. با این حساب اگر شما ۲۹ روز مثلا ۱۰۰ میلیون تومان در حساب داشته باشید و مجبور باشید مثلا در همین روز بیست و نهم، ۸۰ میلیون تومان را بردارید و روز ۳۰ ام، ۲۰ میلیون در حساب شما باشد.

فقط سود همین رقم، یعنی کف مبلغ موجود در حساب در روز ماه گرد، به حساب تان واریز خواهد شد و سود آن ۸۰ میلیون تومان، بی‌چک و چانه به حساب بانک گذاشته خواهد شد! حتی اگر روزِ بعد از ماهشمار، مثلا دوم ماه مبلغ ۲۰ میلیون تومان را به ۱۰۰ میلیون تومان برسانید، باز در روز سی ام، سودِ همان ۲۰ میلیون تومانی که روز اول در حساب بود به شما تعلق خواهد گرفت.

دلیل این رفتار و بخشنامه‌ها چیست و اسم این هرچه هست، فرقی نمی‌کند. مهم این است که بانک جیب شما را جیب خود می‌داند و برمی دارد اما جیب خودش را جیب شما نمی‌داند تا شما هم از مواهب آن استفاده کنید. شما هم باید سود بدهید و هم اگر- خدای نکرده- نتوانید سرماه قسط خود را بپردازید، جریمه هم می‌شوید. اسم این بانک‌داری را نمی‌دانم چه باید گذاشت؟ شاید “بانک بانی” شاید هم ” بانک‌داری به نفع بانک” برای این روش، با مسماتر باشد اما هر چه هست نتایجش به سود خودشان است و ضررش برای مردم. یعنی در فرایند برادری یک طرفه، قرار گرفته‌ایم که فقط باید ببخشیم. در اتوبانی قرار داریم که از طرف ما به پُل می‌رسد و از طرف بانک‌ها به دیوار!

فکر نمی‌کنید این نوع تعامل با مردم، آنان را ناخواسته به سمت‌های دیگر می‌تاراند؟ تجربه موسسات مالی، که برای کشور و مردم چنین پرهزینه بود به نوعی نتیجه رفتار و مقررات بانک‌های دولتی بود که اگر درست رفتار می‌کردند نه آن فجایع اتفاق می‌افتاد و نه چندین و چند هزار میلیارد تومان از بیت المال هزینه می‌شد و نه زلزله استرس در مردم می‌افتاد ونه اعتماد عمومی چنین به آتش کشیده می‌شد اما حیف که سیستم بانکی ما راه خود را می‌رود و منافع خود را می‌جوید.